بازسازی شهر کهنه کابل

حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان، اخیرا فرمان داده است که بخش قدیمی (شهر کهنه) کابل، با درنظرداشت سبک و معماری اصلی آن، بازسازی شود.

در جریان جنگ داخلی این کشور، بخش تاریخی شهر کابل به شدت آسیب دید. بیشتر ساختمانهای تاریخی، کارگاه ها و بازارها در منطقه مراد خانی ویران شده است. اما اکنون کار برای بازسازی این منطقه آغاز شده است.

خیابانهای مراد خانی در شهر کهنه کابل، مانند گذشته شلوغ و پر ازدحام است. در اینجا آرایه های جالبی به چشم می خورد، کارگران را می بینیم که سرگرم فعالیت هستند و از هر طرف صدای ها مختلف به گوش می رسد. در پشت سر من یک پیرمرد که عینک حفاظ دار سیاه به چشم دارد، بر سر یک تابه با آتش چوب، پله (پلو) بریان می کند. در پیش روی او یک مرد سرگرم پینه کاری کفش ها و چانته ها با استفاده از تایرهای کهنه است.

کمی دورتر، یک شیر یخ (بستنی) فروش در پهلوی یک گنداب ایستاده است و جای دیگر، شماری از کودکان گرد یک پمپ آب جمع شده اند. اما در پشت این خیابان های پرازدحام، نشانه های اندکی از زندگی دیده می شود.

همه آنچه در اینجا می بینیم باز مانده خانه های بزرگ و شکوهمندی است که اکنون به تلی از خاک تبدیل شده است. این وضعیت الهام بخش "روری استوارت"، نویسنده ماجراجوی انگلیسی بوده است.

آفای استورات با سقوط رژیم طالبان در اواخر سال ۲۰۰۱ وارد افغانستان شد. او با سفر به نقاط مختلف این کشور، با افغانستان آشنایی پیدا کرد. آقای استوارت اکنون اداره "بنیاد کوههای فیروزه ای" را بدوش دارد.

او می گوید: "در واقع این یک منطقه بسیار کهنه و با سابقه تاریخی است. اینها مردمان با کبریایی هستند. آنان در زمینه ایجاد یک طرح مشترک برای بازسازی این ساختمانها، ساختن مجراها یا سیستم بهتر فاضلاب و اینکه چگونه باید ساختمانهای جدید بنا شود و با ساختمانهای موجود، همگون باشد، به ما کمکهای خوبی کرده اند".

روری استوارت، ما را به حاشیه بسیار دور این منطقه، جایی که افراد بنیادش کار می کنند می برد و می گوید: "شما اینجا نخستین کسانی را می بینید که برای پروژه ما کارمی کنند. این کار بسیاری خوبی است، چرا که مردمان محل هستند که در اینجا کار می کنند و در این پروژه برای اهالی منطقه مراد خانی شغل فراهم شده است".

یکی از پروژه هایی که بسیار شهرت و محبوبیت یافته، پروژه بازسازی باغ بابر است. روزانه بسیاری از خانواده ها برای گردش و میله (گلگشت) به این باغ زیبا و آرام می آیند. تاریخ بنای این باغ، به قرن ۱۶ میلادی برمی گردد. اکنون این باغ توسط بنیاد آقا خان بازسازی شده است.

'صلح همه کارها را درست می کند'

بسیاری از مردم کابل از کمبود برق، آب، بد بودن وضع جاده ها و بسیاری کمبودهای دیگر شکایت می کنند. اما لمر احمد، از شهروندان کابل می گوید: "ما از دولت می خواهیم که ابتدا در افغانستان صلح بر قرار کند. ما در واقع نیازی به باغها و درختها نداریم. ما در حال حاضر بیشتر به آموزش و صلح نیاز داریم. صلح و آموزش همه کارها را درست می کند."

در مراد خانی بازسازی به هنرمندان با مهارت نیاز دارد. اما در اینجا افراد کافی از این قبیل وجود ندارد. از همین رو، بنیاد کوه های فیروزه ای، دوره های آموزشی برگزار کرده است. روری استوارت هشدار می دهد که مرکز تاریخی کابل را اکنون ویرانی از نوع دیگر تهدید می کند.

او می گوید: "زمین داران بسیار بی پروا و بسیار آزمند که می خواهند ساختمانهای چند طبقه ای ارزان بسازند، در این کار دقت و توجه کافی به خرج نمی دهند. این گونه ساختمانها، زیبایی را که عمارتهای شهر قدیم کابل از آن برخوردار است، ندارد".

به باور آقای استوارت، "امید کابل برای بازیابی هویت ملی اش، به بازسازی شهر کهنه و بازسازی ساختمانهای آن بستگی دارد". او می گوید: "این آخرین نشانه های هویتی است که در جریان جنگهای داخلی بر باد رفته بود".

برخی از مردم بر این نظرند که مصارفی که در اجرای پروژه هایی از این دست خرج می شود، بهتر است در تامین نیازمندیهای اساسی مردم افغانستان و زمینه هایی که اولویت بیشتر دارد، مصرف شود. اما، برای برخی دیگر، جای شک نیست که فرهنگ، سنتها و آداب و رسوم این کشور، در معرض خطر قرار دارد و باید از آن حفاظت شود.

مارک دامت خبرنگار بی بی سی در کابل

منبع: bbcpersian.com

2/8/85